สถาบันเวชศาสตร์ฯ พัฒนาระบบ ช่วยบรรเทาทุกข์ทรมานภาวะใกล้ตาย ในผู้ป่วยสูงอายุระยะสุดท้าย

News Update วันจันทร์ที่ 17 มิถุนายน 62 : สถาบันเวชศาสตร์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ กรมการแพทย์ พัฒนาระบบเครือข่ายการบริการผู้ป่วยสูงอายุระยะสุดท้าย

ปฐมภูมิ ทุติยภูมิ และตติยภูมิ ไร้รอยต่อ เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถเข้าถึงบริการในทุกระดับของสถานบริการ

เมดฮับ นิวส์ medhubnews.com เว็บไซต์ข่าวสุขภาพ  สาธารณสุข การท่องเที่ยวเพื่อสุขภาพ วาไรตี้ รายงานว่า  นายแพทย์ณัฐพงศ์  วงศ์วิวัฒน์  รองอธิบดีกรมการแพทย์  ระบุถึงการเจ็บป่วยของผู้สูงอายุทำให้ต้องมีบริการด้านการแพทย์และพยาบาลที่ต่างจากในวัยอื่น

เนื่องจากอายุมากขึ้นจะมีการถดถอยของสมรรถภาพการทำงานของอวัยวะต่างๆ ในร่างกายเริ่มถดถอย  ประกอบกับผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักมีการเจ็บป่วยเรื้อรัง เกิดจากสภาพร่างกาย  พฤติกรรม  การดำรงชีวิตที่ผ่านมา

ร่วมถึงสิ่งแวดล้อม เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ ภาวะกระดูกพรุน รวมถึงบาดเจ็บจากการพลัดตกหกล้ม อาจทำให้เกิดความพิการ ดังนั้นจึงมีความจำเป็นที่จะต้องมีบริการทางการแพทย์และความร่วมมือของหน่วยงานต่างๆ

ในการดูแลผู้สูงอายุทั้งทางด้านการแพทย์ สังคม และเศรษฐกิจ สอดคล้องกับแผนผู้สูงอายุแห่งชาติฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2545 - 2564) และพระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ. 2546 มาตรา 11(1) ด้านการบริการทางการแพทย์และสาธารณสุขที่จัดไว้โดยให้สะดวกและรวดเร็วแก่ผู้สูงอายุเป็นกรณีพิเศษ

รวมทั้งแผนสมัชชาสุขภาพแห่งชาติในประเด็นการดูแลผู้สูงอายุระยะยาวในชุมชน เน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน และการทำงานแบบบูรณาการในหน่วยงานต่างๆ

การดูแลระยะยาวมีความสำคัญมากในระบบสุขภาพและบริการสังคม เพื่อช่วยเหลือผู้ที่เจ็บป่วยเรื้อรังหรือผู้พิการ โดยแบ่งตามระดับความต้องการการดูแล

ทั้งนี้ กลุ่มผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงมีความต้องการความช่วยเหลือมาก ผู้ดูแลจึงต้องใช้ทักษะทางการพยาบาลในสถานดูแลผู้สูงอายุระยะยาว

ซึ่งมี 5 ประเภท ได้แก่ บ้านพักคนชรา สถานที่ให้การช่วยเหลือในการ ดำรงชีพ สถานดูแลระยะยาวในโรงพยาบาล สถานบริบาล และ สถานดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย

โดยดูแลระยะยาว ดังนี้ 1. ช่วยเหลือด้านกิจวัตรประจำวัน  2. ช่วยเหลือด้านการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันต่อเนื่อง เช่น เตรียมอาหาร จัดการเรื่องยา

3. ช่วยเหลือทางด้านสุขภาพแก่ผู้ป่วย เพื่อฟื้นฟูสุขภาพหรือการดูแลที่ต้องใช้ทักษะทางการพยาบาล  4. บริการอื่นๆ ดูแลผู้ป่วยให้มีความพร้อมก่อนกลับบ้าน 

นายแพทย์สกานต์  บุนนาค  ผู้อำนวยการสถาบันเวชศาสตร์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ   กรมการแพทย์  กล่าวว่า จากข้อมูลการศึกษารูปแบบการดูแลรักษาผู้ป่วยสูงอายุระยะสุดท้ายในประเทศไทยของสถาบันเวชศาสตร์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ ปี 2558 พบว่าผู้ป่วยสูงอายุระยะสุดท้ายส่วนใหญ่ต้องการกลับไปเสียชีวิตที่บ้าน

โดยเมื่อผู้สูงอายุป่วยเรื้อรังและได้รับการดูแลระยะยาว ต่อมาจะเข้าสู่การดูแลระยะสุดท้ายของชีวิต เป็นการดูแลที่ลดอาการเจ็บปวดหรืออาการอื่นๆ

มุ่งเน้นการให้ความสุขสบายและเปิดโอกาสให้มีเวลาอยู่กับครอบครัว เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยจากไปอย่างสงบในวาระสุดท้ายของชีวิต

โดยผู้สูงอายุระยะสุดท้ายต้องการธรรมในศาสนาที่ตนเองนับถือ ต้องการตายอย่างสงบ บรรเทาทุกข์ทรมานในภาวะใกล้ตาย และต้องการการดูแลจากคนใกล้ชิด ความอบอุ่นใจ การให้กำลังใจ ดังนั้นผู้ที่จะให้การช่วยเหลือผู้สูงอายุระยะสุดท้าย ต้องทำความเข้าใจในเรื่องเหล่านี้ 

ทั้งนี้ สถาบันเวชศาสตร์ฯ เห็นความสำคัญในการพัฒนาระบบเครือข่ายการบริการผู้ป่วยสูงอายุระยะสุดท้ายปฐมภูมิ ทุติยภูมิ และตติยภูมิ ไร้รอยต่อ เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถเข้าถึงบริการในทุกระดับของสถานบริการ

ซึ่งเป็นระบบการดูแลที่บูรณาการระหว่างโรงพยาบาลเฉพาะทาง โรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาลชุมชน

และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เป็นหัวใจสำคัญของการดูแลซึ่งจะทำให้กระบวนการติดตามดูแลผู้ป่วยเป็นไปอย่างต่อเนื่อง ได้รับการดูแลทุกขั้นตอนจนกระทั่งในชุมชนและที่บ้าน

ตลอดจนบูรณาการหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ใช้ทรัพยากรในท้องถิ่น และดูแลด้านสิ่งแวดล้อม เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีและจากไปอย่างสมศักดิ์ศรี  จึงได้จัดประชุมเพื่อพัฒนาองค์ความรู้

การบริการผู้ป่วยสูงอายุระยะสุดท้าย ให้แก่บุคลากรสหสาขาวิชาชีพในโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป โรงพยาบาลชุมชน ให้มีความพร้อมในการดูแลผู้ป่วยสูงอายุระยะสุดท้าย 

นอกจากนี้ยังเป็นการพัฒนาให้โรงพยาบาลที่เข้าร่วมได้เป็นต้นแบบในการศึกษาดูงาน และเป็นพี่เลี้ยงให้โรงพยาบาลที่สนใจด้านการบริการผู้ป่วยสูงอายุระยะสุดท้ายในแต่ละเขตสุขภาพของกระทรวงสาธารณสุข 

โดยถอดบทเรียนพัฒนาระบบเครือข่ายการบริการผู้ป่วยสูงอายุระยะสุดท้าย ปฐมภูมิ ทุติยภูมิ และตติยภูมิ ไร้รอยต่อ ในพื้นที่ดำเนินการและจัดทำเป็นคู่มือการดูแลผู้ป่วยสูงอายุระยะสุดท้าย